Welzijn voor mens, dier en milieu
Geiteeeeeeeennnn! Als je nog niet verliefd was op deze dieren dan word je het nu! De 130 geiten van Bas en Lotte van ’t Ketelbos zijn om op te eten. Nou ja, in ieder geval de kaas! Zelf maken ze van een groot deel van de melk (250 liter per dag) harde en zachte geitenkaas. Een deel van de melk wordt verwerkt door kaasmakerij Wolverlei tot Franse kaasjes. Je kunt de kazen direct afnemen of vinden in de natuurvoedingswinkels in de omgeving Nijmegen en Arnhem. En op de Noordermarkt in Amsterdam (volgens sommigen de enige plek in Nederland waar je als kleinschalige boer geld kunt verdienen). Wij hebben onze wagen bij Bas volgeladen in ieder geval. Lekker!
De voor(oor)delen van de geit
Wat geweldig is aan geiten is dat je ze kunt duurmelken. Waar een koe bijvoorbeeld elk jaar gedekt moet worden om melk te blijven geven (en dus praktisch altijd zwanger is), hoeft dit bij geiten soms maar eens in de vier jaar! Dat scheelt een hoop geld, werk, onnatuurlijk gedoe, en “onwenselijke” bokjes. De geiten geven weliswaar minder melk dan koeien, maar er zit wel verhoudingsgewijs meer smaak aan en voedingstoffen in.
Een veel gehoord vooroordeel over geiten is dat ze erg reislustig zijn en dat geen escape room voor hen te moeilijk is. Dat kan Bas niet ontkennen. Zelf vindt hij dat echter niet zo’n probleem. “Je moet een stevig hek hebben”, zei hij. En in de wei een stroomdraadje.
Blije geitjes
En dat brengt ons op het leefcomfort van zijn beesten. Bas doet er alles aan om de geiten zo natuurlijk mogelijk en diervriendelijk te laten leven. Zo worden de lammetjes verwekt door een ouderwets potje geitens**s en blijven zij vervolgens bij hun moeder. Dit is niet zonder gevolgen, want omgerekend slurpt elk kleintje 180 euro aan melk op. Maar de beestjes blijven hierdoor wel gezonder en hebben eigenlijk nooit medicijnen nodig. Verder hebben de beesten onbeperkt toegang tot hooi, kunnen ze altijd naar buiten, hebben ze ook binnen zeeën van ruimte (waardoor ze hun horens kunnen behouden) en krijgen ze een gezonde maaltijd geserveerd. Doordat ze geen maïs en soja krijgen, hebben de beesten een hogere weerstand en daardoor minder last van bijvoorbeeld wormen. En door een hoog ruwvoer-aandeel een betere ontlasting. Geen flatsen, dat scheelt. Ik ben nog nooit op een veehouderij geweest die zo schoon was en rook als die van Bas. Ook had Bas weinig last van vliegen, omdat de schattige kippetjes de eitjes uit de poep eten!
Het bokje
Als je als mannetje geboren wordt, dan ben je wel een beetje het bokje. Na zes maanden in het paradijs (wat relatief erg lang is) is het enkele reis naar een biologisch slachthuis. Vervolgens worden de karkassen bij slagerij de Groene Weg uitgebeend en verpakt. De afzet van geitenvlees in Nederland is nog een dingetje, anders dan in bv Griekenland of Portugal. Hier is het eten van bokkenworst veel normaler. Zonde, vindt Bas, want het is hartstikke lekker. En dat kunnen wij beamen. Zelfs deze “vegetariërs” zetten hun tanden in een bokkenworstje door Bas zijn onweerlegbare woorden: “als je geitenkaas eet, moet je het bokkenvlees erbij nemen”.
Geen zorgen door de zorg
Bas die ooit begon als gangbare geitenboer, gooide het roer drastisch om na het zien van de gevolgen van de Q-Koorts. Waar het gangbaar is dat het systeem de prijs volgt, draaien Bas en Lotte het liever om. “Hoe willen we het?” Daar volgt de prijs uit. Door zoveel mogelijk zelf te verzuivelen en direct te leveren aan de consument en door het werken met zorgboeren kan Bas het product maken waar hij achter staat. De zorg verzorgt nu 50% van het inkomen, waardoor de werkdruk en vooral de stress af neemt.
Ambities
Niet dat Bas niet veel werkt hoor. Eigenlijk werkt hij altijd. Maar hij ziet het niet als werk. Toen ik hem vroeg wat zijn grootste uitdaging was, zei hij: “rust vinden in wat ik heb”. Het liefst gaat hij nog veel verder in het verduurzamen en het uitbreiden van zijn bedrijf. Zo experimenteert hij met voederhagen (van hazelaars) en voedselbossen, en werkt hij samen met een akkerbouwer die granen en erwten voor zijn veevoer produceert. Op naar kringloopgeitjes!